79 lat temu wybuchła II wojna światowa. Uroczystości upamiętniające odbywają się w całym kraju

 W Olsztynie rocznicę uczczono  przy pomniku Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego.

W obchodach wzięli udział kombatanci, parlamentarzyści, wojewoda, prezydent miasta oraz duchowni. 1 września rozpoczęła się wojna, której nikt wcześniej nie doświadczył – mówił Karol Sacewicz, szef olsztyńskiej delegatury IPN.

Wojna, o której nikt nie miał wyobrażenia, że może tak wyglądać. To była totalna wojna na maksymalne, biologiczne, materiałowe wyniszczenie. Państwo Polskie doświadczało tego już od 1 września. Nie tylko w wymiarze walk frontowych, konfrontacji żołnierza z żołnierzem. Doświadcza tego również ludność cywilna. Szacuje się, że we wrześniu i październiku ofiarami Wehrmachtu padło ponad 16 tys. cywilów.

Mieszkańcy Olsztyna, którzy przyszli na uroczystości podkreślali, że obecność na takich obchodach, to ich patriotyczny obowiązek.

Nasza córka bierze czynny udział – jest harcerką. Między innymi dlatego tutaj jesteśmy. Od pokoleń jesteśmy rodziną patriotyczną.

W uroczystościach uczestniczył m.in. zasłużony kombatant Henryk Krzyszczak, pseudonim „Dąbek”. W 1939 roku bronił Wilna jako harcerz, później wstąpił do 6. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Jak mówił w rozmowie z reporterem Radia Olsztyn o wybuchu wojny dowiedział się z radia.

Wilno było patriotycznym miastem, pełnym polskości. A podstawowym źródłem informacji było radio. Usłyszeliśmy komunikat. A jako harcerze nasze działania rozpoczęliśmy już pod koniec września.

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

 ELBLĄG

Uroczyste obchody odbyły się także na najstarszej elbląskiej nekropoli – Cmentarzu Komunalnym Agrykola, przy Krzyżu Katyńskim. Uroczystości rozpoczęły okolicznościowe wystąpienia. Wicewojewoda warmińsko-mazurski Sławomir Sadowski podkreślał wagę pamięci tamtych wydarzeń oraz pamięci o bohaterach, którzy zapłacili okupantowi najwyższą cenę za stawiany opór.

Odczytano „Apel Pamięci”, a kompania wojska upamiętniła bohaterów salwą honorową. W uroczystościach wzięli udział m.in. prezydent Elbląga, radni miejscy, parlamentarzyści, przedstawiciele ugrupowań politycznych oraz organizacji społecznych, służby mundurowe, elblążanie, a także duża grupa dzieci i młodzieży.

1 września 1939 roku, niemiecki pancernik Schleswig-Holstein zaatakował polską placówkę na Westerplatte w Gdańsku. Pomimo przytłaczającej przewagi wroga polscy żołnierze walczyli 7 dni, choć zakładano, że będą się bronić tylko 12 godzin. W II wojnie światowej uczestniczyło ponad miliard 700 milionów ludzi z 61 państw. Zginęło około 60 milionów osób, w tym 6 milionów obywateli Polski.

Autor: B. Gajlewska/M. Lewiński/ J. Salmonowicz
Redakcja: A. Podbielska