Nowe zasady pisowni w języku polskim. Co i kiedy się zmieni?
Nazwy mieszkańców miejscowości i pełne nazwy geograficzne będą pisane wielką literą. To tylko część zmian w pisowni przewidzianych przez Radę Języka Polskiego przy prezydium PAN. Będą obowiązywały od 1 stycznia 2026.
Odległy termin ma dać czas na dostosowanie się do zmian.
Przymiotniki utworzone od nazw własnych, zakończone na -owski, na przykład chopinowski będzie się zapisywać zawsze małą literą, a nazwy mieszkańców utworzone od nazw geograficznych np. Rzymianin lub Warszawianin – zawsze wielką.
Wielką lub małą literą będzie można także zapisywać przymiotniki tworzone od imion, zakończone na -owy, -in(yn), -ów np. jackowe dzieci lub Jackowe dzieci, Zosina lalka lub zosina lalka, a także różnego rodzaju potoczne nazwy etniczne, takie jak Makaroniarz w odniesieniu do Włocha.
Wielką literą będzie się zapisywać nazwy pojedynczych egzemplarzy wyrobów przemysłowych, na przykład Ford, niezależnie od tego, czy chodzi o nazwę firmy i marki (ciężarówka marki Ford), czy o konkretny egzemplarz (np. przed domem stał czerwony Ford).
Nazwy własne geograficzne bądź obiekty topograficzne będą w całości pisane wielkimi literami, na przykład Półwysep Hel, Wyspa Uznam, Plac Zbawiciela, Kopiec Wandy, czy Zamek Książ. Nie dotyczy to ulic.
Partykuła „nie” z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi będzie zawsze łączna, także z formami stopnia wyższego i najwyższego np. nielepszy, nielepiej. Zapis łączny „nie” z imiesłowami odmiennymi będzie obowiązkowy bez względu na znaczenie imiesłowu np. niepalący, nieumyty.
Łącznie będzie się zapisywać wyrażenia typu półżartem, półserio oraz cząstki niby- i quasi- z wyrazami zapisywanymi małą literą np. nibyartysta, quasinauka.
Rozdzielna będzie pisownia cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście ze spójnikami np. zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry. Dopuszczona zostanie rozdzielna pisownia cząstek super-, ekstra-, eko-, wege-, mini- i podobnych np. superpomysł lub super pomysł.
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy za IAR
